Yerli halkları bahis alan Birleşmiş Milletler (BM) Yerli Halklar Çalışma Kümesinin birinci toplantısı 1982’de yapıldı. Toplantının yapıldığı 9 Ağustos, “Uluslararası Dünya Yerli Halklar Günü” ilan edildi. Gün hasebiyle yapılan etkinliklerde, bir yandan yerli halkların problemleri gündeme getirilirken başka yandan yerli halklarla ilgili olarak farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor.
AA’nın BM Türkiye Ofisi’nden aldığı bilgiye nazaran, 90 ülkede 476 milyondan fazla yerli insan bulunuyor ve bu sayı global nüfusun yüzde 6,2’sini oluşturuyor.
5.000’den fazla farklı küme barındıran ve büyük çoğunluğu Asya’da yaşayan yerli halk, dünyadaki kestirimi 7.000 lisanın ezici çoğunluğunu konuşuyor.
Ancak yerli olmayan halklara oranla çok yoksulluk içinde yaşıyor. Tahrip edilen hayat alanları ve kendilerine yönelik şiddet olayları nedeniyle güç şartlarda hayatlarını sürdürüyor.
Uluslararası toplum, yerli halkların haklarını korumak, kültür ve ömür biçimlerini sürdürmelerini sağlamak için özel tedbirlerin alınması gerektiğini kabul ediyor.
2007 tarihli Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Hakları Bildirgesi (UNDRIP) sonrasında, 2016 tarihli Amerikan Yerli Halkların Hakları Bildirgesi, 2021 tarihli Latin Amerika ve Karayipler’de Çevresel Hususlarda Bilgiye Erişim, Halkın İştiraki ve Adalete Ait Bölgesel Muahede (Escazú Anlaşması) üzere milletlerarası evrakların kabul edilmesiyle yerli halkların hakları daha fazla tanınır hale geldi.
Bunun yanı sıra, BM Yerli Halkların Problemleri Daimi Forumu (UNPFII) ve BM Yerli Halkların Hakları Özel Raportörü (UNSR) üzere yerli halkların haklarını teşvik etmek için global çapta sistemler oluşturuldu.İlk Dünya Yerli Halklar Konferansı 22-23 Eylül 2014 tarihlerinde düzenlendi. Dünyada kullanılan 7.000 lisanın en az % 40’ının tehlike altında olması, okullarda öğretilmemesi ve kamusal alanda kullanılmaması nedeniyle unutulmaya yüz tutmasından ötürü BM Genel Şurası 2019’da bir karar alarak, 2022-2032 ortasındaki yılları “Uluslararası Yerli Lisanları On Yılı” ilan etti.
Kuzey Amerika ülkesi Meksika’da ”Uluslararası Dünya Yerli Halklar Günü”nde Triqui ve Mazahua topluluğunun bayanları, el sanatları ve klasik el imali kıyafetlerini satabilecekleri yerler talep etmek için hükümet binası önünde miting düzenledi.
