Dört adet reaktörün inşası sürdüğü Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde tarihi bir dönüm noktası yaklaşıyor. Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Akkuyu’daki bir reaktöre birinci nükleer yakıtın 27 Nisan’da verileceğini duyurdu. Bu tarihi gelişme ile Türkiye ilk defa nükleer güce kavuşmuş olacak.
Gazi Üniversitesi Güç Sistemleri Mühendisliği Kısım Lideri ve Türk Güç çankaya Escort Birliği Araştırmaları Merkezi TEBAM Lideri Prof Dr Mustafa İlbaş Sputnik’e, Akkuyu üzerinden Türkiye’nin güçteki durumunu anlattı:
“Türkiye doğalgazda yüzde 98, petrolde yüzde 92, kömürde ise yüzde 50 yani toplamda yüzde 70 oranında güçte dışa bağımlı bir ülke. 2023 yılı Şubat ayı sonu prestijiyle ülkemizin elektrik heyeti gücü 104 bin 136 megavata ulaşmıştır. Pekala bunu neyle sağlıyoruz? Bunun yüzde 30.3 hidroelektrik, yüzde 24.4 doğalgaz, yüzde 20.9’u kömür, yüzde 11’i rüzgar, yüzde 9.3 güneş, yüzde 1.6 jeotermal ve yüzde 2.5’te öbür kaynaklardan sağlanıyor. Alışılmış bu şurası gücün bu türlü olması demek birebir oranda elektrik üretiyoruz manasına gelmiyor. Türkiye’de elektrik gücü üretim santrali sayısı 11.711’e ulaştı. Bunların da 551 adeti hidroelektrik, 67 adeti kömür, 360 adeti rüzgar, 63 adeti jeotermal, 345 adeti doğalgaz, 9 bin 635 adedi güneş. 490 adeti de başka kaynaklardan oluşuyor. Türkiye elektrik güç tüketimine baktığımızda 2021 yılında 328.7 milyar kilovatsaat, 2022’de ise 326 milyar kilovatsaat. 2025 yılında 380.2 milyar kilovat saate çıkacağı planlanıyor. 2030’da 455.3 milyar kilovat saate, 2035 yılında ise 510.5 milyar kilovat saate ulaşması bekleniyor. Bu kadar muhtaçlık olduğuna nazaran, bu takdirde Türkiye’nin muhakkak nükleer güç santraline gereksinimi var. Akkuyu ise Türkiye’nin birinci ve tek nükleer güç santralidir. Türkiye’nin güçte dışa bağımlılığını göz önüne alırsak nükleer güç santraline ne kadar çok gereksinimimiz olduğunu açıkça görüyoruz.”
17 ülkede 53 adet nükleer reaktör şu anda inşa ediliyor
TEBAM Lideri Prof Dr İlbaş dünyadaki nükleer siyasetlerini ise şöyle anlattı:
“2022 sonu prestijiyle 32 ülkede 441 nükleer reaktör işletme halinde ve 17 ülkede ise 53 adet nükleer reaktör şu anda inşa ediliyor. Bilhassa güç krizi ile birlikte nükleer santrallere olan ilgi yine arttı. Nükleer santrallerde üretilen elektrik ise dünya elektrik arzının yaklaşık yüzde 10’una denk geliyor. Fransa elektrik talebinin yüzde 73’ünü nükleerden sağlıyor. İsveç yüzde 30’unu sağlıyor. Belçika yüzde 40’ını, Avrupa Birliği’nde ortalama yüzde 26. Güney Kore yüzde 30, ABD yüzde 20’sini nükleer güçten sağlıyor. Bu ülkelerin de çoğunlukla gelişmiş ülkeler olduğunu görüyoruz. Buradan baktığımızda Akkuyu Nükleer Güç Santrali Türkiye için gecikmiş bir projedir. Yani Türkiye, 1970’lerde Akkuyu’nun bulunduğu yerdeki lisansını alma teşebbüsüne başlamıştı ve 76’da oraya lisans almıştı. Ve şu anda yapılıyor. Yani yıllar geçti.”
Türkiye’nin yeni nükleer santrallere elbette gereksinimi keçiören Escort var
Prof Dr İlbaş “Akkuyu Nükleer Güç Santrali 4 üniteden oluşuyor. Şu anda proje eş vakitli ilerliyor. Yani biri bitip başkasına geçmek değil, dört ünitenin inşaatları devam ediyor. Birinci ünitenin 2023 yılında üretime başlaması bekleniyor. 2024’te ikinci, 25’te üç ve 26’da da dördüncü üniteden sonra tam kapasiteyle 2026 yılından sonra Akkuyu Güç Santrali üretime başlamış olacak. 4 bin 800 megavat brüt olarak şurası güç lakin yüzde 7’sini ünitenin kendisi kullanır. Yani her biri 1.114 megavat üretim yapacak bir heyeti güçte olacak ve toplamda da yılda 34.790 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Akkuyu tek başına şu anda 7 binden fazla santralin ürettiği elektriğin yüzde 10’unu karşılayacak. Buradan baktığımızda kıymetli olduğunu görebiliriz. Natürel bu kâfi mi? Hayır, kâfi değil. Türkiye’nin yeni nükleer santrallere elbette gereksinimi var. Zati başta Sinop olmak ve Trakya olmak üzere planlamalar yapılıyor” diyerek de Akkuyu’nun ehemmiyetini anlattı.
Prof Dr İlbaş “Türkiye fosil güç kaynakları hudutlu, güçte ithalata bağımlı bir ülke olduğu için nükleer güç Türkiye için bir tercih değil zorunluluktur” diye de ekledi.