Almanya ‘nın Polonya ve Çekya sınırlarında taşınabilir denetimlere başlaması üye ülkeler ortasında iç sonları kaldıran Schengen Muahedesi’ni tekrar tartışmaya açtı. Schengen Anlaşması‘nın temel prensiplerinden biri vatandaşlığı olanların özgür dolaşımı hakkına sahip olması, münasebetiyle ülkelerin iç sonlarında denetimlerin olmaması.
7 ülke hudut uygulamasına geçti
Bununla birlikte mutabakatta bilhassa kamu tertibi veya iç güvenliğe yönelik bir tehdit söz konusu olduğunda, hudut denetimlerinin süreksiz olarak eski haline getirilmesini sağlayan unsurlar bulunuyor. 2023 yılında en az yedi Schengen ülkesi bu karardan yararlandı. Messina Üniversitesi Siyaset Bilimi Doçenti Eugenio Cusumano “Schengen Hudutlar Kanunu, üye devletlerin ulusal güvenliklerine yönelik önemli bir tehdit durumunda, önlemin son deva olarak gerekli olması ve süreksiz olması şartıyla, hudut denetimlerini yine başlatmalarına müsaade vermektedir. Şu anda Schengen ülkeleri bu şartları çok geniş yorumluyor” ifadelerini kullandı.
Siyaset bilimciye Kadıköy Escort nazaran bu durum bir ‘domino etkisi’ yaratıyor ve hudut denetimlerine başlayan devletin komşu ülkeleri de onu örnek alıyor.
Cusumano “Sınır denetimlerinin geri getirilmesi, halka hükümetin göç konusunda sert olduğu tarafında bir sinyal olarak kullanılıyor” diyor ve bunun popülist hislerin yükseldiği bir periyotta çok alımlı bir strateji olduğunu belirtiyor.
Avrupa Siyasetleri Merkezi Göç Programı Lideri Alberto Horst Neidhardt ise mevcut gelişmeleri “Schengen bölgesinin kırılganlığının bir öteki örneği” olarak yorumluyor.
Schengen Muahedesi nedir
Schengen Muahedesi Haziran 1985‘te beş ülke olan Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg tarafından Lüksemburg, Fransa ve Almanya sınırlarının birleştiği Moselle Irmağı üzerinde Prenses Marie-Astrid gemisinde imzalandı. Antlaşmaya en yakın yerleşim yeri olan Schengen’in ismi verildi. Daha sonra genişleyen Avrupa Birliği‘nin neredeyse tüm ülkelerinin yanı sıra İsviçre, İzlanda, Norveç ve Lihtenştayn da katıldı. İrlanda, Büyük Britanya ile yaptığı başka bir mutabakat nedeniyle Schengen’e katılamadı.
