İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi’ne bağlı Yapı Materyalleri Laboratuvarı’nda her türlü materyalin testi yapılıyor. Laboratuvarda karot testleri, çimento, kum, demir başta olmak üzere pek çok gereç özel sistem ve aletlerle deneysel ortamda test ediliyor. Statik ve dinamik ölçüm aygıtları ve yıkıntısız deneylerde kullanılan schmidt, ultrases aygıtları ile karot makineleri de bulunuyor.
Özel makineler ile binaların zelzeleye dayanıklılığı test edilirken, sonuçlar uzman takım tarafından en ince detayına kadar araştırılıp rapor haline getiriliyor. İTÜ Yapı Materyalleri Laboratuvarı Sorumlusu İnşaat Mühendisi Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Kahramanmaraş merkezli sarsıntının akabinde zelzeleye dayanıklılık testi için İTÜ İnşaat Fakültesi’ne bağlı Yapı Materyalleri Laboratuvarı’na yaklaşık 1000 müracaat olduğunu açıkladı. Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Schmidt cazibeli ile yapılan ölçümler için ihtarda bulunarak ‘karbonatlaşma’ tehlikesine dikkat çekti. Prof. Dr. Yıldırım, eski binalardan karot alınmadan ölçüm yapıldığı vakit betonun kalite sertliğinin değil, karbonatlaşma sertliğinin ölçüldüğünü ve aldatıcı sonuçlar çıkabileceğini tabir etti.
“Piyasada, karot numuleri alınırken yanlış uygulamalar var”
“Betonun kalite sertliği yerine karbonatlaşma sertliği ölçülüyor”
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, eski binalarda ‘karbonatlaşma’ tehlikesine dikkat çekerek, “Schmidt alımlı ile ölçüm yapılıyorsa dikkat edilecek bir konu var. 40 yıllık bir binada okuduğun sayı ile 5-10 yıllık hazır betonda okuduğun bedeller tıpkı direnci göstermez. Mesela betonun sertliğini 34 okudunuz lakin yeni beton için okuduğunuz 34 sayısı tıpkı direnci vermez. Piyasada buna dikkat etmeleri gerek. İstiyorlarsa 40 yıllık bir binadan karot alsınlar, Schmidt cazibeli yapsınlar lakin yeni bir betondan da Schmidt cazip ile ölçsünler, 36’lık olan bir yerden karot alıp kırsınlar bakalım birebir direnci mi veriyor.
Bu vermiyor. Burada piyasada yanılgı yapılıyor. Schmidt cazibeli de bu süratli test sisteminin bir tanesi bu. Bununla ölçüm yaptığınız vakit, yıllar geçmiş bir binada beton karbonatlaşıyor, vakitle karbondioksit gazını alarak kalsiyum karbonata dönüşüyor. Beton yüzeyi karbonatlaştığı için yüzeyi sertleşiyor, yani 40 yıllık binaya ölçüm yaptığınız vakit karbonatlaşma sertliğini ölçüyorsunuz, betonun kalite sertliğini ölçmüyorsunuz. Daha güçlü gözükebilir, işte buraya dikkat etmemiz gerek. Yeni binaları Schmidt cazibeli ile ölçerseniz o binalarda karbonatlaşma olmamış oluyor daha gerçekçi sonuçlar çıkıyor. Yalnızca Schmidt alımlı ile ölçerlerse, deneyimli değillerse kusur yaparlar. Mesela yangın olmuş bir binada Schmidt cazibeli ile ölçüm yapamazsınız zira Schmidt alımlı betonun içinde olan çatlakları görmez. Bu ultrasonik metot ile ölçtüğünüz vakit içinde çatlak olup olmadığını gören bir alet Schmidt cazibeli bunu görmez. “Bu gördüğünüz ultrases aleti. Beton kalitesi ölçüyor, dalgayı ölçüyor. Şu an beton harika gözüküyor” diye konuştu.
“İTÜ’ye test için 1000 kişi müracaat yaptı”
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Kahramanmaraşlı zelzelenin akabinde vatandaşların bina tespiti için İTÜ’ye müracaat yaptığını belirterek, “İTÜ, ölçüm yapmaya gittiği vakit numune alır, beton sertliğini ölçer, o ortada demir donatıları tespit eder, yalnızca karot değil. Taban ile ilgili ayrıyeten arkadaşlarımız tabanı ölçer. O gün şayet anlaşmışsak daima birlikte gidilir, sondaj ise sondaj, sismik ise sismik yapılır. Bir binayı bir haftada bitiririz. İTÜ’ye çok müracaat oluyor. Yaklaşık 1000 dilekçe vardır. Bir yandan da kendi okulumuzu inceliyoruz. Karot aldık, güçlendirilecekleri güçlendireceğiz. Üniversite fiyat teklifi verirken, ‘Sondaj yapacağım, hakikat iş yapacağım’ diye teklif verdiği için bir bina için en az 40 bin lira ile 80 bin lira ortasında fiyat veriyor” biçiminde konuştu.
