Büyük Postane Caddesi’nde yer alan ve çeşitli işletmeler tarafından kullanılan 119 yıllık ‘Vlora Han’ harabeye Escort Florya dönen imgesiyle dikkat çekiyor
Osmanlı Devrinde ‘Art Nouveau’ stiliyle inşa edilen ve taş süslemeleriyle öne çıkan yapının dış cephesinde dökülmeler iç cephesinde ise çatlaklar ve çürümeler görüldü
Binanın yer katında Florya Escort Bayan restoran kafe berber ve ayakkabı mağazası birinci katında ise İstanbul 6 Noterliği yer alıyor
Beş kattan oluşan yapının birtakım katlarının kullanılmadığı en üst katında bulunan bölmeli kısmın ise çürüme ve Florya Escort çatlaklardan en fazla etkilenen nokta olduğu göze çarptı
Özel mülk olduğu bilinen binanın uzun müddettir restore edilmeyi beklediği öğrenildi Hanın bir kısmının 20 Türk Lirası üzerinde portresi bulunan ulusal mimarlık akımı öncülerinden ‘Mimar Kemaleddin’ tarafından da bir müddet ofis olarak kullanıldığı düşünülüyor
İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Onarım Programı Koordinatörü Prof Dr Yegan Kahya Sayar binanın mevcut durumunu ve mümkün İstanbul zelzelesinde yapıda oluşabilecek hasarı kıymetlendirdi
ART NOUVEAU ÜSLUBUNUN AZ SAYIDA EN DEĞİŞİK ÖRNEKLERİNDEN BİRİ
Yapının değeri hakkında bilgi veren Prof Dr Yegan Kahya Sayar Vlora Han Arka Nouveau üslubunun az sayıda en farklı örneklerinden bir tanesi Kagir harç ve taş yahut tuğla karışım sistemi bir han yapısı olarak bir ofis hanı aslında O tarihte demir yolunun gelişiyle birlikte çok büyük ehemmiyet kazanan Eminönü’nde açılıyor Hasebiyle da içinde farklı tipte bir kullanım ofis niteliğinde çeşitli fonksiyonları barındırıyor Çok ünlü avukatların terzilerin çeşitli kıymetli meslek kümelerinin temsilcilerinin ofislerinin olduğu bir han binası İçinde Mimar Kemaleddin’in de ofisinin bir mühlet bulunduğunu düşünüyoruz Zira 1904 ve 1905 yıllarına ilişkin ticaret yıllıklarında burada ‘Kemaleddin Mimarlık Bürosu’ diye bir ismin de olduğunu görüyoruz birebir adreste Bina Yeni Mimari akımının özelliklerini taşıyor Birebir vakitte taşıyıcı sistem açısından da bilinen gereçlerin yeni kullanımlarıyla karşımıza çıkan bir yapı Bu ne demek derseniz Yapının karma bir tertipte yapıldığını yığma tuğla duvarlardan oluştuğunu lakin demirin burada binanın iskelet sisteminin bir elemanı olarak kullanıldığını söyleyebiliriz dedi
HARAP DURUMDA OLDUĞUNU GÖRÜYORUZ
Koruma açısından bizim için pahası var sözünü kullanan Kahya Sayar 1990 yılında Muhafaza Heyeti tarafından tescil edilen bir yapı O periyot sivil mimarlık örneği olarak tescil ediliyor Sonra yanılmıyorsam 2000’li yıllarda birinci küme eski eser olarak küme tescili de yapılıyor Hasebiyle çok nitelikli olduğu da bu biçimde de tanımlanmış olan bu yapının günümüzdeki haline baktığımız vakit hayli harap durumda olduğunu görüyoruz Harabiyet tahminen direkt yapısal değil lakin yapının gerek mekansal biçimlenişlerinde gerekse materyal niteliğinde çok önemli bozulmalar var Bunun dışında yapı çok uzun yıllar depo olarak da kullanılmış Münasebetiyle imalinde hiç öngörülmeyen yükleri de uzun yıllar içinde barındırmış görünüyor Bu yapıya bir yorgunluk getirmiş midir Bunların konusunda uzman mühendisler tarafından incelenmesi gerekiyor halinde konuştu
PARÇALANMALAR CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İSMİNE DA TEHLİKELİ
Binanın dış yüzeyindeki durumu pahalandıran Kahya Sayar Binada gereç açısından çok büyük kayıplar var Dış cephesine baktığınız vakit inanılmaz güçlü bitkisel bezemeler var Güller çeşitli motifler hem ahşap hem taş hem metal elemanlar kullanılarak yapılmış Bakımsızlıktan ufalanmış önemli kayıplar olmaya başlamış Cephelerde bir defa bu bitkisel bezemelerin karakterinde büyük bir zafiyete yol açıyor bu kopmuş parçalanmış noktalar ve bunun vakit içinde de daha derinleşeceğini görüyoruz Çatlamalar kırılmalar var Yapının 2000’li yıllarda art yan sokağa bakan cephesinde taş bir korniş elemanı yaklaşık altı metre kadar kopmuştu Alışılmış önemli bir tehlike can güvenliği ismine da mal güvenliği ismine da Bakımı olmayan bir yapıda vakit zaman tahribatlar artarak küçük kesim kopmalarına birtakım kısımların yıkılmasına bile neden olabiliyor diye konuştu
DEPREM OLMADAN DA ÇÖKÜYORSA DEMEK Kİ RİSKLER HER VAKİT VAR
Hanın mümkün İstanbul depremindeki risk durumunu yorumlayan Kahya Sayar Tarihi yarımadanın sarsıntı açısından risk taşıdığı her daim gündemimizde çok kelam ediliyor Hakikaten bunu dikkate almak gerekiyor Yapı olarak baktığımızda her yapı üzere buranın da zelzeleden hasar göreceği açık Aslında yapıda bu içinde volta döşeme dediğimiz metal elemanlar ve profillerle yapılan sistem kendi içinde biraz garanti veriyor üzere Fakat buna güvenemeyiz Taşıyıcı sistem açısından kesinlikle güzelce irdelenmesi gerekiyor kesinlikle güçlendirmeler yapılmalı Geçmişte kornişinin 6 metre kadar kopup düşmüş olması aslında yapıda vakit zaman birtakım noktalarda sorunların zelzele olmadan da yaşandığını bize gösteriyor Yani bu önemli bir durum Duvara bağlı korniş modülü yerinden aşağıya düşüyorsa ve bu bir sarsıntı olmadan çöküyorsa demek ki bu türlü riskler her vakit var Münasebetiyle yapının diğer noktalarında da bunlar olabilir zelzele bunları daha süratli tetikleyebilir Bu yapının süratlice onarılması bir kültür varlığı olarak esasen bir sorumluluğumuz Modül kopmuş kısımlar kırıklar çatlaklar ve oyulmuş olan noktalar var Bütün bunların onarılarak yapının nitelikli bir halde ömrünü sürdürmesi için ona bir fırsat verilmesi gerektiğini öncelikle vurgulamak isterim biçiminde konuştu
Hanın giriş katında ayakkabı mağazası işleten Vahap Çetin ise Burada 4 5 yıldır kiracıyım Tarihi ve pahalı bir bina Tadilat olacak diyorlar şu an epey bakımsız bakımlı olması gerekir tabirlerini kullandı
