Pazar günü Kremlin yanlısı blog muharriri Vladlen Tatarsky‘nin St Petersburg’da meydana gelen bir patlamada ölmesi Rusya’yı şoke etti. Bu kısa sayılacak aralıklarla değerli sağcı figürlere yönelik gerçekleşen ikinci suikast. Bilindiği üzere bir mühlet evvel de tekrar çok sağcı Rus milliyetçisi Aleksander Dugin’in kızı Darya Duginova da (muhtemelen babasının asıl gaye olduğu) bir hücumda ömrünü yitirmişti. Dugina ile Tatarsky’nin birebir etraflarda hareket ettikleri, birçok kere birlikte görüntülendikleri de biliniyor.
Sovyet isimli sağcı
Asıl ismi Maxim Fomin olan, Donbass doğumlu Tatarsky, Victor Pelevin’in tanınan bir romanında geçen Vladlen ismini kullanıyordu. (Bu ortada 1917 Ekim ihtilalinden sonra, yeni doğan çocuklara bu ismin çok sık konduğunu anımsatayım; Vladimir İlyiç Lenin’in isminden türetilmiştir Vladlen. Marx ile Engels’in isminden Marksena, Marx ile Lenin’in isminden Marlen’in türetilmesi üzere. Ancak en hoşuma giden Marx, Engels, Lenin, Oktobor Revoluton sözcüklerinden türetilmiş Melor adıdır). Takma isim olarak aldığı Vladlen’le yani Vladimir Lenin’in niyetiyle uzaktan yakından ilgisi yok doğal Tatarsky’nin. Savaş kışkırtıcısı, çok milliyetçi bir figürdü.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Tatarsky’nin konuşma yaptığı bir kafede kendisine armağan edilen altın bir büstün içine konulmuş el imali patlayıcı ile öldürülmesinden Ukrayna’yı sorumlu tuttu. Lakin Tatarsky’nin Kremlin’i sık sık Ukrayna savaşında başarısız olmakla eleştirdiğini hatırlatanlar pekala bir iç çatışmaya kurban gitmiş olabileceğini de düşünüyor. Suikasti gerçekleştirdiği argümanıyla gözaltına alınan Darya Trepova isimli bayanın Ukrayna bâtın servisleriyle bağının olup olmadığı şimdi net değil. Trepova’nın geçen yılın Şubat ayında savaş aksisi bir şovda göz altına alındığı biliniyor.
Eski savaşçı yeni ‘sivil’
Ukayna’nın yaptırım uyguladığı Tatarsky sivil lakin bir manada askeri maksat bile sayılabilecek bir figürdü. Zira Donbass’ta Rus güçlerine katılıp savaşmıştı. Fanatik bir milliyetçiydi. Konuşma yaptığı sırada patlamanın gerçekleştiği kafenin Rus paralı askerlerden oluşan Wagner Kümesi’nin önderi Yevgeny Prigozhin‘e ilişkin olması bile kişiliği hakkında bir ipucu verebilir. Bu ortada Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı yönetme biçimine sert tenkitler yapmasıyla bilinen Prigozhin’in Ukrayna’yı suikasttan sorumlu tutmaktan kaçınarak olayı Kiev hükmetiyle ilgisi olmayan bir küme radikalin işi olarak değerlendirmesi son derece dikkat alımlı.
St. Petersburg’un anlamı
Rusya’nın ikinci kentinin merkezinde gerçekleştirilen suikast, Putin’in hem memleketi hem de birinci kere isminin duyulduğu yer olan St Petersburg açısından da sembolik bir mana taşıyor. Bu ortada akına karşı kimi etraflarda intikam alınması davetlerinin yapıldığı belirtiliyor. Örneğin Russia Today’in genel yayın direktörü Margarita Simonyan “Şimdi ne olacak? Unutacak mıyız? Affedecek miyiz?” diyerek oldukça kışkırtıcı tonda konuşmalar yapıyor.
Kiev’in hem Dugina hem de Tatarsky suikastlerinde parmağının olma mümkünlüğü oldukça yüksek. Zira iki figürün de öldürülmesi Ukrayna’nın işine yarıyor. Mensupları ABD tarafından eğitilmiş Ukrayna bâtın servis elemanlarının suikastler gerçekleştirme yetenekleri de son derece yüksek. Ukrayna içnde de muhaliflerin ortadan kaldırıldığı bilinmedik değil. Bu nedenle Kiev’in “olağan şüpheli” olmasından doğal bir şey yok.
Ancak, savaştan evvel de iç çalkantılar yaşanan Rusya’da Devlet Lideri Vladimir Putin’in kendisine yönelik en küçük tenkitte muhatabını ortadan kaldırdığı ya da etkisizleştirdiği de sır değil. Tatarsky’nin son vakitlerde son derece sert bir Putin eleştirmeni olduğu düşünüldüğünde ortadan kaldırılmasında kremlin’in de işine fayda bir taraf olduğu akla gelebilir.
Suikastin Rusya’daki siyasi çatışmalarla ilişkili olduğunu söyleyenlere de inanmak için çok neden var.
