İsrail, dünyanın önde gelen bir teknoloji yatırım üssü. 1990’larda alınan bir kararla bilhassa yazılım konusunda merkez olma kararı alan İsrail’de bugün 9 bin teknoloji startup’ı faaliyet gösteriyor.
İşte bu yüzden de ülke, yatırımcılar ve fonların gözdesi durumunda. 1999’da kurulan Tel Aviv merkezli Catalyst Investments da onlardan biri. Şirketin başında yaklaşık 450 milyon dolar pahasındaki fonu yöneten kişi ise bir Türk. İsmi Lisya Bahar-Manoah…
Doğup büyüdüğü İstanbul’dan 17 yaşında ayrılan Bahar-Manoah’un yolu, üç farklı ülkede yer alan üniversitelerde (Tel Aviv, Viyana ve Harvard) eğitimden sonra “Startup Ulusu” diye tanımladığı İsrail’e düştü.“12 yıl evvel İsrail’e geldim. Finans bölümüne girdim.
4 sene evvel de ülkenin en büyük fonundan biri olan Catalyst’te 4’üncü partner oldum” diyen Bahar-Manoah ekledi: “Şimdi 450 milyon dolarlık fonu yönetiyorum.” Şirketin yatırım alanları, derin teknoloji, bilişim teknolojisi, siber güvenlik, otomotiv, ilaç sanayi…
Başında bulunduğu şirketin güç, batarya ve besin teknolojisine yatırım yaptığına dikkat çeken Bahar-Manoah, “Şirketlere yatırım yapıyoruz. Daha sonra da idarelerinde yer alıyoruz” dedi.
ürkiye’deki startuplar ve Türkiye’yle bağı olan memleketler arası şirketler, Bahar-Manoah’ın yakın takibinde. Türkiye’de startup ekosistemi olmadığını belirten Bahar-Manoah, kendisini “Türk şirketleri ve yatırımcıları için İsrail yüksek teknoloji ekosistemine açılan bir kapı” olarak gördüğünü söyledi ve ekledi: “Portföy şirketlerinin Türkiye’de varlığını sürdürmek istediğini görmek beni memnun ediyor.”
“Sık sık İstanbul’a gelip gidiyorum” diyen genç bayan, Catalyst’in 3 Mayıs’ta düzenleyeceği GoforIsrael fuarına Türk startup’ları ve girişimcilerini de davet etti: “Türkiye, İsrail’in inovasyon ruhunu özümseyebilirken İsrail, Türkiye’nin e-ticaret ve tüketici teknolojisinde güçlü bir oyuncu ve Ortadoğu’ya açılan bir kapı olmasından faydalanabilir.
“Türk startuplarının 4 avantajı var”
1-Türkiye’de büyük bir iç pazar var. 80 milyon nüfuslu ülke, startuplara genç ve dinamik bir pazar sunuyor.
2-Türkiye’nin jeopolitik bir avantajı da var. Asya ile Avrupa’nın ortasında olan prensip, startuplara Avrupa, Asya ve Ortadoğu’ya açılma fırsatı sunuyor.
3-Ülke başlı başına bir yetenek havuzu…Türkiye, Avrupa’nın en genç nüfuslu ülkesi. 15-24 yaş ortasındaki Türk gençlerinin yüzde 15’I startuplarla ilgileniyor ki, bu büyük bir “yetenek havuzu.”
4-Türkiye’nin otomotiv, dokuma, makine, besin ve içecek üzere dallarda kalite ve yenilikçiliğe odaklanan, Almanya üzere güçlü, çeşitli imalat kesimi, yeni başlayanlar için çeşitli fırsatlar sunuyor.
Bahar-Manoah’tan genç girişimcilere 10 tavsiye
1-Güçlü taraflarınızı takip edin: Uygun olduğunuz bahisle yola çıkın. İnanın o sizi, hayal bile edemeyeceğiniz yerlere götürecek sizi.
2-Olayları şahsi algılamayın: Beşerler sizi duygusal olarak kıracak yahut başarınızı gölgelemek isteyecektir. Bunun şahsen sizinle alakası yok. Tabiatın kanunu! Kendinize inanmaya devam edin. Gülümseyin, geçin.
3-Etkili irtibat çok kıymetli: Başarılı irtibat için şeffaflık kaidedir. Beşerlerle konuşurken; ne husus saklayın ne de değerli bir mevzunun yaratacağı etkiyi hafifletmeye çalışın. Neyse o, açık irtibatta olun.
4-Başarısızlığı göğüsleyin: Sıkça ve feci formda başarısız olun! Büyük teşebbüsçüler, büyük başarılardan evvel daima büyük başarısızlıklar yaşamıştır. Ayağa kalkıp devam edin.
5-Tevazuyla özgüveni ayarlayın: Yapabilecekleriniz konusunda özgüvenli olun lakin her vakit yeni şeyler öğrenilebileceğini unutmayın.
6 -Güçlü bir ekip oluşturun: Etrafınıza yeteneklerinizdeki boşlukları dolduracak misal düşünen beşerlerle doldurun.
7-Adapte olun: Dünya değişin. Her değişime adapte olun.
8-Sorunlarınıza aşık olun!: Müşterilerinizin gereksinimlerini karşılayan eserler geliştirmeleri için çözmek istediğiniz zorluğa kendinizi derinlemesine kaptırın.
9-Akıl hocalığı değerlidir: Her vakit sizi destekletecek bir akıl hocanız olsun.
10- Gerçekçi gayeler koyun: Amaçlarınız gerçekçi ve net olsun. Ve ona nazaran hareket edin.
Bu da Türk girişimcilerin 3 dezavantajı
1-Finanmana erişim zorluğu yaşanıyor. Türkiye’deki lokal teşebbüsler, lokal risk sermayesi piyasasının küçük boyutu ve yatırımcılar ortasında teşebbüs ekosisteminin şimdi tam olarak olgunlaşmadığı algısı nedeniyle çoklukla finansmana erişimde zorluk yaşıyor. Türkiye’de artan genç teşebbüs sayısına karşın, şirketlerin büyümelerini ölçeklendirmelerine ve hızlandırmalarına yardımcı olacak daha fazla finansman seçeneğine gereksinim duyulmaktadır.
2-Nitelikli çalışana ulaşmak güç: Türkiye büyük bir nüfusa sahip olmakla birlikte, bilhassa biyoteknoloji ve yazılım mühendisliği üzere kimi yüksek seviyede uzmanlık gerektiren alanlarda vasıflı emekçi zahmeti yaşanmaktadır. Yetenek talebinin yüksek olduğu lakin hudutlu arzın olduğu yer.
3-Bazı potansiyel dallar gözardı ediliyor. Türkiye fintech, e-ticaret ve oyun üzere bölümlerde muvaffakiyet gösterirken; tarım ve besin teknolojisi, bilgi analitiği, sanayi 4.0, akıllı mobilite, dijital sıhhat ve güç gözardı ediliyor.
