Kiev de 2014 darbesiyle iç savaşı tetikleyen ve BM Güvenlik Kurulu onaylı Minsk mutabakatının uygulanmasına Escort Yakacık geçit vermeyerek Ukrayna yı Rusya ya karşı silaha çeviren ABD ve Avrupa çatışmaya artık de insancıl hukuk teması ekledi Memleketler arası Ceza Mahkemesi UCM Rusya Federasyonu nun Rusça konuşan ve Yakacık Escort Rus nüfusun yaşadığı Donbass a yürüttüğü özel askeri operasyonda Devlet Lideri Vladimir Putin ile Rusya nın Çocuk Müdafaa Ajansı nın lideri Maria Lvova Belova hakkında çocuk kaçırdıkları savıyla tutuklama kararı Yakacık Escort Bayan çıkardı
Silahlı bir çatışmada memleketler arası hukukun yüklediği sorumluluk sivillerin çatışma alanından tahliyesini içerirken UCM savcısı Karim Ahmad Khan kararının münasebetini tuhaf bir biçimde açıkladı Ahmad Khan Ukrayna da cephe sınırına çok uzakta olmayan bir yetimhaneyi ziyaret ettiğini belirterek çocuklara ne olduğu konusunda acil hareket ihtiyacının altını çizdi
Rusya Federasyonu çocukların çatışma alanından tahliyesiyle hayatlarının kurtarıldığını ve Neonazi banderistlerin çok milliyetçi beyin yıkama kamplarına gönderilmelerinin önlendiğini belirtiyor
Sadece ABD değil Ukrayna ve Rusya Federasyonu da UCM yi kuran Roma Statüsü ne taraf değil Batının liberal müdahalecilik yıllarında bilhassa Yugoslavya nın parçalanması sırasında kullanışlı bir aygıta dönüşen UCM evrensel yargı yetkisini son periyotta çoklukla Afrika üzere coğrafyalar için kullanırken Irak ve Afganistan işgalleri Libya ve Suriye müdahalelerinde işlenen savaş cürümleri sabit olan ABD ve Britanya ya dokunamadı Son kararı da ikili standart olarak eleştirildi Bilhassa Rusça konuşan ve Rus nüfusun yaşadığı Donbass bölgesindeki çatışma alanından tahliye edilen çocuklar üzerinden kurulan anlatı Batı PR ı olarak algılandı
UCM nin kararını hukuk ideolojisi bakımından ve cezasızlık istisnacılık ve evrensellik tezi eşliğinde hukukçu Dr Mehmet Cemil Ozansü ile konuştuk
Siyasi tarih okumasından mahrum bir hukuk tahlili problemleri kavramayacaktır
Dr Mehmet Cemil Ozansü ye nazaran siyasi tarih okumasından mahrum bir hukuk tahlili sorunları kavrayamaz Ozansü her hukuk kurumunun bir siyasi çatışmayla ortaya çıktığını belirtirken bugün de dünya çapında tertibin ne olacağını belirleyen bir çatışmanın yaşandığını anımsattı
Her hukuk kurumu aslında bir siyasi çatışmanın sonucunda ortaya çıkmıştır Bugün konuşacağımız devletlerin egemenliği bir merkezi yapının feodal imtiyazlar karşısında kendini güçlendirmesi ve siyasi birliğe dönüşmesi sonucunda ortaya çıktı Kavramlar ortaya çıktığında bunlar tarihin üzerine otururlar Siyasi tarih okumasından mahrum kalan bir hukuk tahlili problemleri kavramayacaktır Bugün de dünya çapında büyük bir dünya nizamının nasıl olacağına dair çatışmanın içinde bulunuyoruz Demek ki burada yönetilecek bundan sonra ortaya çıkacak olan hukuk kurumları bu siyasi çatışmanın bir yansımasını taşıyacaklar Hukukun kendinden menkul bir manası yoktur bir tekniktir Uzlaşmaya çatışmanın düzenlemesine dayalıdır Lakin çatışmanın nasıl çözümleneceği zafer kazananların iradesi yahut uzlaşılmış olan bir barış durumu üzerinde manalı olabilir
Moralize edilen bir savaş hukuku ile aslında insanlık için öbür bir şey başladı Hukuk teorisi bunun pek farkında değil
Savaş hataları ve evrenselcilik savları bakımından Birinci Dünya Savaşı nın sonunda Almanya ya ve Sevr in dayatıldığı Türkiye den örnekler veren Ozansü bu süreçte moralize edilen bir savaş hukukunun sonuçlarına dikkat çekti Ozansü ye nazaran bu süreçte İkinci Dünya Savaşı nın da bunun devamı üzere görülebileceği topyekun savaşlar çağını başlatmış oldu
Universalist evrenselcilik savı Birinci Dünya Savaşı nın sonlandığı evreye döndürüyor Orada da savaş hukuku bakımından birinci sefer tarafsız nötr savaş kavramından savaş suçluluğu kavramına geçtik Bunun emsali Kaiser Wilhelm in Versay mukavelesi içinde bir savaş hatalısı olarak anılması ve yargılanması gerektiğine dair bir kuralla ortaya çıktı Bundan önceki dünyada bu türlü bir espri yoktu Devletlerin nötr hareketleriydi bir düello misali Versay ile birlikte noktalandı Barışın içinde olan af müessesi de bir kenara bırakıldı ve Almanya da savaş kabahatine ait yargılamalar yapıldı Türkiye de Sevr uygulanmak istendiğinde dîvân ı harb i uygulamaları yapılmak istendi En son Malta ya götürüldü orada da İngiliz pragmatizmi bir çeşit bu işi çözdü Wilhelm in de yargılanmayacağı ortaya çıktı Amerika bu mevzuda pek istekli davranmadı Hollanda da iadesini gerçekleştirmedi Fakat bir kurum ortaya çıktı Böylelikle savaş hukukunun kendi esprisi değişmiş oldu bir yerde moralize oldu yani içine ahlaki ögeler girmiş oldu Aslında insanlık için öbür bir şey başladı Hukuk teorisi bunun pek farkında değil Topyekun savaşa yanlışsız gitme yani savaş hukuku kuralları savaş icraati sırasındaki aksiyonları bir çeşit baskılama denetim altına alma gereksinimi güderken savaşın kriminalize edilmesi moralize edilmesi yani bir suça dönüştürülüyor olması topyekun savaşlar çağını başlatmış oldu İkinci Dünya Savaşı bu hukukî zihniyetin bir çeşit devamı olarak da görülebilir
ABD hoyratlığı ve istisnacılığı görülebilir lakin universalist İngiliz emperyalizmi dikkatten kaçabilir
Ozansü emperyalizm sorununu ortaya koymadan istisnayı belirleyen emperyalizmin varlığının altını çizmeden memleketler arası hukukun görüş biçimlerinin sağlıklı bir tahlilinin yapılamayacağı görüşünde ABD nin istisnacılığı ve hoyratlığının görülebileceğini lakin evrenselcilik eğilimleri taşıyan İngiliz emperyalizminin dikkatten kaçabileceğine dikkat çeken Ozansü UCM nin Putin ve Lvova Belova kararında da benzer bir eğilim bulunduğunu söyledi
Bir Marksist okuma yapsak özgür iş akdine dayalı bir hukukî özgürlük aksiyonuna dayalı hukukî dünyamız var ancak biz sömürü bağlarını salt hukuk perdesi altında baktığımızda göremeyiz Milletlerarası hukuka da bunu uyarlarsak emperyalizm sorununu ortaya koymadan yani sistem kurucu hasebiyle istisnayı belirleyen emperyalizmin varlığının altını çizmeden milletlerarası hukukun görünüş biçimlerinin tam sağlıklı bir tahlilini yapmamız mümkün değil Biz rahatlıkla tahminen ABD nin hoyratlığını memleketler arası ceza mahkemesi örneğinde görüldüğü üzere kendini hariç tutmasını görebiliriz Ancak her vakit universalist eğilimler taşımış olan İngiliz emperyalizmini tahminen yakalayamayabilir Universalist mücadeleciliğin gerisinde yer alan bir ilgiyi tahminen bu bakımdan yakalayamayabiliriz Bu olayda da buna emsal bir eğilim olduğunu tespit edebiliyorum
Bunlar belirli ki artık tipik ceza hukuku kuruluşu değil propagandist içerikler de taşıyan siyasallaşmış enstrümanlar
UCM nin olayı çocuklar üzerinden yürütmesinin artık tipik ceza hukuku müessesi olmaktan çıkılmasına işaret ettiğini belirten Ozansü Bunlar propagandist içerikler de taşıyan politikleşmiş ensitrümanlar vurgusu yaptı Ozansü bu sansasyonel yolla hareket edilmesini ceza hukuku inşa edilirken üzerinden meşruiyet ürezilen cadıların varlığı ve cadı avları benzetmesiyle izah etti
Çocuklar üzerinden olması da makul Bunlar muhakkak ki artık tipik bir ceza hukuku kurumu değil Bunlar propagandist içerikler de taşıyan politikleşmiş enstrümanlar Münasebetiyle bu türlü ilgi cazip sansasyonel mevzuların gündeme alınması ve bunun üzerinden hareket edilmesi de bunun tabiatı Teşbihte yanılgı olmaz tahminen lakin ceza hukuku inşa edilirken beşerler cadıların varlığına inanıyorlardı ve bunlar üzerinden meşruiyet sağlandı Birinci takibatlar cadı avları olarak gerçekleşti herkesin ilgisini çekiyordu Tıpkı vakitte ceza hukuku kurumlarının prestij görmesini sağlıyordu Sahiden bu türlü bir şey yoktu Burada kıymetli olan o kurumun varlığını ortaya koyması için sansasyonel kimi araçlara müracaat etmesi gerekiyor Buradaki universalist eğilimin yani dünyayı tahminimce yeni bir kolonyalizme götüreceklerse bu türlü enstrümanlara başvurmaları pek yerindedir Kendi siyasi programları bakımından akla yatkındır
Emperyalizmin varlığı teşhis edilmeden memleketler arası hukuk anlaşılamaz
Ozansü ABD nin Irak savaşı sürecinde UCM nin merkezinin bulunduğu Lahey i gerekirse müdahale yetkisi verdiğinden Lahey İşgal Yasası diye anılan kamu hizmetlilerini muhafaza yasasının sunduğu üstünlük hakkı na da atıf yaptı
Amerika nın kamu hizmetlilerini müdafaa yasası Münasebeti benim rastgele bir memuruma ya da görevlime tahkimat icrası durumlarında gerekirse sıkıntı kullanarak onu oradan kurtarmak Bu bir üstünlük hakkı Emperyalizmin varlığı teşhis edilmeden memleketler arası hukuk anlaşılamaz Avrupa üzerindeki sürdürmekte olduğu üstün egemenliğini yalnızca zikrediyor Askeri varlığıyla Avrupa da bunun bir ABD den kelam ediyoruz
Politize etmekte ısrar ederlerse UCM den çıkma eğilimi artar
Ozansü ye nazaran düzenek bu halde politize edilmeye devam edilirse zati kimi Afrika ve Asya ülkelerinin çekilmesiyle var olan UCM mukavelesinden çıkma eğilimi artar
Zaten kontrattan çıkma eğilimi var Afrika ülkeleri kontrattan çıkma eğilimi içindeler Zambiya çıktı Güney Afrika çıkmak istedi sonra yüksek mahkeme kararıyla dönüldü Filipinler çıktı Mekanizmayı bu kadar politize etmek konusunda ısrar edilirse bu eğilimin daha da yayılacağını iddia ediyorum
Burada çatışmanın konusu ulus devletlerin kaderi
Ozansü ye nazaran tasavvur edilen dünya devletsiz topraklar Anglo Amerikan emperyalizminin aslında bunları Birinci Dünya Savaşı ile icra etmek istediği fakat Ekim İhtilali nedeniyle 1991 e kadar kesinti yaşandığını söyleyen Ozansü artık ulus devletlerin ortadan kaldırılacağı eski koloni çağına dönüşün hedeflendiği görüşünde Ozansü Kurulan kuruluşların işletmek istedikleri universalist istikamet de bu mecrada yürüyor vurgusu yaptı
Zaten o denli bir dünya herhalde tasavvur ediliyor Hedeflenen devletsiz topraklar Burada çatışmanın konusu ulus devletlerin yazgısı Zira lider Wilson ın İngiliz ABD emperyalizminin ittifak halinde yeni bir dünya tertibi tasavvurları aslında 1918 de icra edilecekti Ekim ihtilali kesintisi nedeniyle bunlar 1991 e kadar teyit edilmiş oldu Artık bu dünya kurulmak isteniyor Bunun önündeki pürüzler içinde birçok halkın ulusal kazanımının yer aldığı çeşitli sınıflarının da kazanımlarının olduğu ulus devlet düzenekleri bunların ortadan kaldırılması ve eski koloni çağına bir dönüş hedefleniyor diye düşünüyorum Kurulan kuruluşların işletmek istedikleri universalist istikamet de bu mecrada yürüyor Üstün bir üniversal kıymetler var Lakin kimsenin paydaş edilmedi bedelin ne olduğunu belirlemek konusunda yetkisinin olmadığı bunun külliyen Batı emperyalizminin elinde olduğu bir içerik Kıymeti koyan onun hukukunun ne olacağını da belirlemiş oluyor Bu bir yeni dünya hayali Bunun karşısında da yeniden ulus devletlerin kendi varlık hengameleri devam ediyor Çatışmanın temeli budur Ceza mahkemesi enstrumentalize edilmiş vaziyette Belirli ki büyük kopuşları da beraberinde getirecektir Hasebiyle bu türlü bir kurumun fonksiyonel olabilmesine dair de bir hayal kırıklığı yaratacaktır Nihayetinde yalnızca bir politik enstrümana dönüşecektir
