Hindistan’ın Dharamshala kentinde sürgünde yaşıyor 87 yaşındaki Dalay Lama. Tibet’in manevî başkanı olarak batıda pek bir paha verirler. Lakin son vakitlerde kimi davranışları yüzünden ondan “iğrenç” ya da “çirkin” diye kelam edilir oldu. “Ürkütücü” olduğunu söyleyenler de var.
Tüm dünyaya süratle yayılan bir görüntüde küçücük bir çocuğa çıkardığı lisanını emdirmeye kalkışması tek sözle iğrençti doğal. Esasen gelen reaksiyonlar yüzünden manevî başkan çocuğun ailesi ile “görüntüden rahatsız olan herkesten” özür diledi.
Dil çıkarma geleneği
Birbirlerine emdirirler mi bilemem lakin Tibetliler de lisan çıkarma çok eski bir gelenek aslında. İnsanları selamlamanın bir biçimidir bu. 9. yüzyılda yaşadığı söylenen, pek de sevilmeyen Lang Darma isimli bir hükümdardan kelam edilir. Lisanının siyahlığı ile meşhur bir hükümdardı bu. Budistlerin reenkarnasyona inandığı malum, bu sevilmeyen hükümdarın reenkarne olmasından korkarlardı, o nedenle birbirlerini lisanlarını dışarı çıkararak selamlar, böylelikle lisanlarının siyah olmadığını gösterirlerdi. Münasebetiyle makûs hükümdarın reenkarnasyonu olmadıklarını da kanıtlarlardı.
Bu geleneğin varlığı Dalay Lama’nın küçük bir çocuğa lisanını öptürmeye kalkmasına haklılık kazandırmaz natürel ki. Manzara nitekim mide bulandırır tiptendi. Bir orta çocuklara yönelik cinsel taarruzlarla gayret emeliyle kurulmuş bir dernekte istekli çalışmıştım yıllar evvel. Seminerlerde çok şey öğrenirdik. Hiç unutmadığım bilgilerden biri şudur; çocukları severken çok dikkatli olun. Zira çocuk bir pedofil ile olağan bir insanın kendisine yaklaşımının farklı olduğunu anlayamaz. Zira pedofilliler de çocuklara olağan insanların yaklaştığı üzere yaklaşıyorlar.
Düpedüz taciz bu
Dalay Lama’nın bu davranışı olağan bir insan davranışı değil doğal. Uygun niyetli de olabilir fakat dendiği üzere “sadece sevgisini gösteriyorsa” ya da “şakalaşıyorsa” da manzaranın tacizden farkı yok hakikaten. Görüntüde çocuğa “dilimi emebilir misin?” diye sorduğu duyuluyor ayrıyeten.
Dalay Lama daha evvel de tartışmaların odağında olmuştu. BBC’de 2019 yılında yaptığı bir söyleşide gelecekte yerini bir bayanın alabileceğini söylemiş lakin öncelikle o bayanın “çok çekici” olması gerektiğini vurgulamıştı. Şayet bayan cazip olmazsa bunun pek işe yaramayacağını, insanların onu görmemeyi tercih edeceğini de eklemişti. Saçma sapan laflar alışılmış lakin bir manevî başkanın bayana bakışı sıradan birinden biraz farklı olmalıydı. Daha doğrusu “kadın açlığını” bu kadar belirli etmemeliydi. Dalay Lama da olsa sonuçta bir “erkek” alışılmış.
Çocuğa lisanını öptürmeye çalıştığı imgelerinden sonra özür dileyen Dalay Lama, BBC’deki bu kelamları nedeniyle de özür dilemişti. Uygun bir insan tavrı olan “özür dileme”yi değersizleştirecek sıklıkta özür diliyor. İnandırıcılığını yitiren özürler bunlar alışılmış.
Görüntüleri izlediğimde bir sefer daha inandım; çocuk için tehlikeli olmayan yer yok kainatta. Kutsal ya da manevî yerlerde, yerlerde bile inançta değiller. Herkese açık bir merasimde bir manevî önderin “dilinden“ kurtulamıyor örneğin.
Büyüklerin dünyasında, büyüklerin kurallarıyla yaşadıkları dünyada işleri hakikaten sıkıntı çocukların. En acısı da küçücük vücutlarında büyüklerin haz aramaları. Fecî hakikaten de. O nedenle Dalay Lama üzere, kazık kadar adamın küçücük bir çocuğa lisanını emdirmeye kalkması lanetleniyor.
Nerede olsa lanetlenmeli natürel.
Budist tapınağında da, Kuran Kursu’nda da.
