Artvin ve etrafında, Rus birlikleriyle çabanın ağır olduğu 1915 yılında, istekli birlikler tarafından savunulan Şavşat’ta Çiçek Nene’nin döl buğdayına muhafaza getirilmesi için harekete geçildi. 108 yıldır doğallığını koruyan ve coğrafik işaret alma evresine gelen “döl buğdayı”nı müdafaa yolunda proje hazırlandı.
Projenin sahibi Artvin Bağımsız Milletvekili Adayı Arif Ataman, mevzu hakkında değerlendirmelerde bulundu. Ataman, Çiçek Nene’nin torunları olarak döl buğdayını muhafazaya kararlı olduklarını belirterek, “1. Dünya Savaşı’nda gönüllülerden oluşan Milis kuvvetlerimizi doyuran ekmeklerin yapıldığı döl buğdayı, cet tohumu projemizle bugünün ve geleceğin besin savaşlarında da kurtuluşumuz olacaktır” diye konuştu.
Türkiye’nin cet tohum yetiştiriciliğinde Artvin’in başkan ve örnek kent olmasını istediklerini de belirten Ataman, şunları kaydetti:
“Halkımız hususa ilgi gösteriyor”
“Artvin’de cet tohumu meşakkati yok, tersine çokça cet tohumu var. Zira tarım Artvin’de ticari niyetle değil; daha çok ailelerin kendi gereksinimlerini karşılamak için yapılıyor. Yani el değmemiş, genetiği ile hiç oynanmamış tohumlar hala Artvin’de bulunuyor. Aslında Artvin’de cet tohum üzerine mikro ölçekli projelerle cet tohuma ilgi çekilmiş durumda, çok de başarılı münferit lokal çalışma örnekleri görmekteyiz. Halkımız da bu hususa ilgi gösteriyor.
“Gelir sağlaması da gerekiyor”
Ancak şu an bu projeler gönüllük temeline dayalı yürütülüyor. Cet tohumu yetiştiriciliği ve bu tohumların kıymeti, şimdi Artvin iktisadına büyük güç sağlama kademesinde değil. Biz yürüteceğimiz projeler ile bu tohumların Artvin iktisadına katkısını hedefliyoruz. Bunu gönüllülükten öteye götürerek dayanak ve teşviklere sistemli formda gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Geniş ölçekli projeler ile kıyıda köşede kalmış cet tohumlarımızı da ortaya çıkarmak istiyoruz. Zira bu tohumların korunmasının ötesinde çoğaltılması ve halka gelir sağlaması da gerekiyor.”
Döl buğdayı nedir?
Artvin’e has olan döl buğdayının ekildiği alanda 1 km çapındaki öteki tüm tahıl tiplerini kendine dönüştürmesi özelliği bulunuyor. Artvin halkı için gün geçtikçe kıymetli bir ekonomik varlığa dönüşen döl buğdayı için lokal tohum dernekleri coğrafik işaret müracaatında bulunmuştu. Buğdayın bu yıl Türk Patent Enstitüsü tarafından tescillenmesi bekleniyor. Mahallî kaynaklar, döl buğdayının üretimi için taleplerin her geçen yıl arttığını belirtirken, Artvin halkının 100 yılı aşkın müddettir kayıtlara geçen nadide çeşidin hak ettiği yeri almasından mutlu olduğu belirtiliyor.
