Filistin – İsrail çatışması devam ederken ve Gazze’de sivil vefatları artarken, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi’nin davetiyle birçok ülkenin dışişleri bakanı ve önderleri tahlil yollarını görüşmek için Kahire’de buluştu. Kahire Barış Doruğu’na 35 ülke temsilcisi ve 4 memleketler arası örgüt önderi katılacak.
Filistin ile Mısır ortasındaki hudut kapısı olan Refah Hudut Kapısı’nın açılmasıyla birlikte insani yardım taşıyan 20 kamyonun geçişine müsaade verildi. Doruğa katılanlara hitap eden Mısır Cumhurbaşkanı, başkanları Gazze Şeridi’nde devam eden insani felaketi sona erdirecek ve barışa giden yolu tekrar canlandıracak bir yol haritası üzerinde mutabakata varılmasına davet etti.
Zirvede başkanların öne çıkan konuşmaları
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Filistinlilerin acılarının devam etmesine asla müsaade vermeyeceğiz. (İsrail’in saldırıları) Şayet devam edecek olursa coğrafik bir tırmanışla tüm global istikrar ve barışı da tehdit edecektir. Yeni bir garanti düzeneği tasarlanıp hayata geçirilmelidir. Tarafların adil bir barış için attığı adımların garanti edilmesi gerekmektedir.” açıklamalarında bulundu.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Berbock Kahire’de düzenlenen dorukta yaptığı konuşmada, Filistinli Hamas hareketine karşı yürütülen savaşın, sivillerin insani durumu göz önünde bulundurularak sürdürülmesi gerektiğini söyledi. Berbock ayrıca devam etmekte olan doruğun, Ortadoğu’da “Filistinlilerin ve Musevilerin iki bağımsız devlette barış ve güvenlik içinde yan yana yaşamalarını sağlayacak yeni bir barış sürecine muhtaçlığı olduğu” konusunda görüş birliği içinde olduğunu söyledi.
İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly, Filistin bahisli Kahire doruğu sırasında İsrailli yetkililerle konuştuğunu ve ordularına itidal davetinde bulunduğunu söyledi. “Gazze Şeridi’ndeki trajik durumun bölgesel bir çatışmaya dönüşmesini engellemek için birlikte çalışma sorumluluğumuz var, zira Hamas’ın istediği de tam olarak bu,” diyen Bakan, Hamas’ın üyelerinin başlangıçta öbür Orta Doğu ülkeleri ile İsrail ortasındaki bağların olağanlaşmasına karşı çıktığını hatırlattı. Cleverly, İsrail’in “kendini savunma ve 7 Ekim’de kaçırılanların özgür bırakılmasını isteme hakkına sahip olduğunu” yineledi. Buna ek olarak İngiltere Dışişleri Bakanı, “İsrail hükümetiyle milletlerarası hukuka hürmet gösterme yükümlülükleri hakkında direkt konuştum. İsrail ordusuna disiplin, profesyonellik ve itidal davetinde bulundum” dedi.
Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, Mısır’da Orta Doğu’daki krizin tahliline ait düzenlenen memleketler arası bir konferansta yaptığı konuşmada, İsrail-Filistin ihtilafına iki devletli bir tahlilin fakat müzakereler yoluyla bulunabileceğini söyledi. Vieira, “Sadece tesirli müzakerelerin yine başlaması iki devletli bir tahlile yönelik somut sonuçlar getirebilir” dedi. Bakan ayrıyeten Filistinli Hamas’ın İsrail’e yönelik ataklarını kınadı ve bölgedeki son gelişmelerin iki devletli tahlili tehlikeye attığını kaydetti.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, milletlerarası toplumun bir kısmının İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki hareketlerini kınamayı reddederek ikili standart gösterdiğini söyledi. Ferhan yaptığı açıklamada şu tabirlere yer verdi: “Çatışmanın her bir tarafının memleketler arası insancıl hukuk ihlallerini reddettiğimizi bir defa daha teyit ediyor ve sivillere yönelik tüm hücumları kınıyoruz. Milletlerarası toplumu, İsrail’i insan haklarını muhafazaya ve bu haklara hürmet göstermeye zorlama konusunda kararlı bir tavır sergilemeye ve birtakım ülkelerin izlediği ikili standart siyasetini terk etmeye çağırıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Irak Başbakanı Muhammed el-Sudani İsrail’i savaş kanunlarını ihlal etmekle suçladı. El Sudani, tepede yaptığı konuşmada Filistin halkını yok etmeye yönelik teşebbüslerin sürdüğünü ve İsrail’in savaş kanunlarını ihlal ettiğini söyledi. El Sudani, “Filistin halkı soykırım teşebbüslerine maruz kalıyor… Siyonist varlık (İsrail) savaş kanunları da dahil olmak üzere tüm kanunları ihlal etmeye devam ediyor” dedi.
Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel yaptığı açıklamada AB’nin Filistinlilere insani yardım ulaştırılmasına yönelik uğraşları desteklemekle ilgilendiğini söyledi. Michel, “AB, bu insani yardımın Filistinlilere ulaştırılmasına yönelik eforları desteklemekle ilgileniyor” dedi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tırmanan Filistin-İsrail çatışmasının yol açtığı “kâbusu sona erdirmek için harekete geçilmesi” davetinde bulundu. BM Genel Sekreteri, Hamas taarruzlarının Filistinlileri toplu olarak cezalandırmak için bir neden olamayacağını ve İsrail – Filistin çatışmasının sonu olmayan 56 yıllık bir işgal olduğunu belirtti.
Güney Afrika Devlet Lideri Ramaphosa, Gazze Şeridi üzerindeki ablukanın kaldırılması ve çatışmaların sona erdirilmesi davetinde bulundu. Ramaphosa, Filistin bahisli Kahire tepesinde çatışmaların sona erdirilmesi, rehinelerin hür bırakılması ve Gazze Şeridi üzerindeki ablukanın kaldırılması davetinde bulundu.
Fas Dışişleri Bakanı Nasser Bourita, Filistin bahisli Kahire tepesi sırasında yaptığı açıklamada, Fas’ın Filistinlileri yerlerinden etmeyi amaçlayan her türlü fikri reddettiğini ve gerçek bir barış sürecinin başlatılması davetinde bulunduğunu söyledi.
Ürdün hükümdarı 2. Abdullah, Gazze Şeridi’ndeki savaşın derhal sona erdirilmesi ve bölgeye insani yardımın ulaştırılması gerektiğini söyledi. Ortadoğu’yu uçuruma sürükleyen insani felaketin durdurulması gerektiğine vurgu yapan 2. Abdullah, “Hepimiz için kırmızı çizgi olan Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini katiyen reddediyoruz” diye konuştu.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, Kanada Gazze Şeridi halkına insani yardım için 10 milyon dolar tahsis etti ve 50 milyon dolar daha tahsis edeceğini açıkladı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Filistin probleminde tahlilin göç olmadığını belirten Sisi, “Çözüm, bütün bir halkın diğer bölgelere sürüklenmesi değildir. Aksine tek tahlil, adalettir. Filistinlilerin, kendi topraklarında, yeryüzündeki öbür halklar üzere geleceklerini belirleyebilecekleri, onurlu ve inançlı bir biçimde bağımsız devletlerinde yaşamalarıdır.” ifadelerini kullandı.
Bahreyn Kralı, “Filistin halkının hakları teminat altına alınmadan Orta Doğu’da istikrar sağlanamaz” açıklamasında bulundu.
Kuveyt Veliaht Prensi Mishaal Al Jaber Al Sabah, “Gazze Şeridi’nde yaşanan insani felaket, milletlerarası toplumun Filistin meselesine adil ve kapsamlı bir tahlil bulma eforlarının eksikliğinin bir sonucudur” dedi.
Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas, Filistin halkının Gazze Şeridi’nden zorla göç ettirilmesine karşı ikazda bulundu.
Kahire Barış Doruğu’na kimler katılıyor?
Zirve’ye katılacak önderler ise şöyle açıklandı:
Buna ek olarak Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel ve AB diplomasi şefi Josep Borrell de Kahire’yi ziyaret ediyor.Toplantıya katılan 4 milletlerarası örgüt ise BM, Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve Arap Birliği olarak öne çıkıyor.
